UĞUR SUBAŞI/ SEFA TETİK – 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nde yıkıma uğrayan Sakarya ve Kocaeli’de, binaların dirençli hale getirilmesi için kentsel dönüşüm çalışmalarına ağırlık veriliyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Sakarya Büyükşehir Belediyesince, kentsel dönüşümde öncelikli bölgelerin belirlenmesi amacıyla kentte 1999 öncesinde inşa edilen binaların yapı stoku incelenmeye devam ediliyor.
Kent merkezinde Marmara Depremi’nde hasar alan ya da almayan ve sonradan yapılmış çok katlı binaların tamamında dönüşüm hedeflenirken, çalışmalar kapsamında hak sahipleriyle görüşülerek kentsel dönüşümün önemine ilişkin bilgi veriliyor.
Marmara Depremi’nden bu yana çok katlı yapılar yerine yatay mimarinin uygulandığı şehrin, kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında oluşturulacak güçlü yapı stoklarıyla olası bir depreme hazır hale getirilmesi hedefleniyor.
“Tığcılar Mahallesi’nde çalışmalarımızı başlattık”
Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Alemdar, AA muhabirine, şehri depreme dirençli hale getirmenin gayreti içerisinde olduklarını söyledi.
Alemdar, binalar dirençli hale getirilmediği müddetçe her afette can kayıpları ve felaketlerin yaşanmasının kaçınılmaz olduğunu vurgulayarak, yorulmuş, yıpranmış, yönetmeliklere uymayan binaların bir an önce değiştirilip dönüştürülerek dirençli hale gelmesini istediklerini dile getirdi.
“Bu konuda şehrimizin en yoğun ve en riskli, yüksek katlı binaların olduğu, depremi yaşamış Tığcılar Mahallesi’nde çalışmalarımızı başlattık. Şu anda 721 bağımsız bölümden oluşan kentsel dönüşüm çalışmalarının son noktasına geldik.” diyen Alemdar, nasıl bir çalışma yapılacağını vatandaşlarla birebir görüşerek ve anlaşarak bir an önce gerçekleştirmek istediklerini belirtti.
“Kentsel dönüşümde halkın büyük çoğunluğu bizi destekliyor”
Alemdar, depreme hazırlık noktasında “insan merkezli” çalışma anlayışı ortaya koyduklarını, insanların bu olumsuzluklardan etkilenmeyeceği bir sistem oluşturmak istediklerini anlattı.
Vatandaşa en az hasarla, en uygun şartlarda, en iyi dönüşümü sağlayabilmek için mücadele verdiklerine değinen Alemdar, halkın büyük çoğunluğunun kendilerini desteklediğini bildirdi.
Başkan Alemdar, Tığcılar Mahallesi’nde yüzde 85’lik kesimin olumlu beyanla kendilerine dönüş yaptığına dikkati çekerek, şöyle devam etti:
“Mülkiyet hakkının nasıl olacağı konusundaki çalışmada, Sayın Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu vizyonla Sayın Bakanımızın da desteklediği İstanbul’da uygulanan ‘yarısı senden’ kampanyasını Sakarya’ya sağladık. Devletin desteğiyle maliyetleri düşürmek için yaptığımız bu çalışmaya inanıyorum ki tüm hemşehrilerimiz destek verecektir.”
Sakarya’da Organize Sanayi Bölgeleri’ndeki üretimin her geçen gün arttığına işaret eden Alemdar, bir yandan tarımsal faaliyetleri artırırken, diğer taraftan da tarıma zarar vermeden, tarıma elverişli olmayan alanlarda sanayicilerin yatırımlarını teşvik etmeye ve artırmaya gayret ettiklerini kaydetti.
Bu konuda dengeli çalışma içerisinde olduklarını vurgulayan Alemdar, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Tarım ne kadar milli güvenlik sorunuysa, sanayi de olmazsa olmazımız. Sanayideki yatırımları güçlendirmek ve daha ekonomik değeri yüksek üretimleri yapmak mecburiyetindeyiz. Bu konuda da ihracatta 10 milyar doları aşmış bir şehrin bundan sonraki hedeflerinin daha yüksek rakamlar ve teknolojik yatırımlara yönelmesi ve sanayicimizin önünün açılması gerektiğine inanıyorum.”
“Yerinde Kentsel Dönüşüm Projesi” ile 1105 kişinin evi yeniden yapılıyor
Binlerce insanın yaşamını yitirdiği, ev ve iş yerinin yıkıldığı Kocaeli’de, depremin ardından 315 bin binanın tamamı hızlı tarama yöntemiyle incelendi. Çalışmalar sonucunda yaklaşık 150 bin bağımsız birimin dönüştürülmesi gerektiği tespit edildi.
Kentte deprem yönetmeliğine uygun binlerce konut inşa edilirken, hala 15 farklı noktada kentsel yenilenme çalışmaları sürüyor.
Bu kapsamda yapı stoku açısından en riskli bölgelerden biri olan Cedit Mahallesi’nde başlatılan “Yerinde Kentsel Dönüşüm Projesi” ile 1105 hak sahibinin evleri yeniden yapılıyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca 8 bin bağımsız birimin dönüşümünü sağlayacak eylem planı devreye alınırken, sürecin finansmanı için Dünya Bankasının 0,69 faizli kredi desteği sürüyor.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesinin olası bir afette Marmara Bölgesi’ne hizmet vermesi amacıyla Başiskele’de 5 bin 300 metrekaresi kapalı 10 bin 350 metrekare alanda kurulan Hızır 41 Afet Mutfağı da günlük 150 bin kişilik çorba, 20 bin kişilik 3 çeşit yemek, 22 bin ekmek üretimi gerçekleştirebiliyor.
“Hayalim, ‘Deprem oldu, bina yıkılmadı’ denilen bir şehirde yaşamamız”
Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın, 1999 depreminin etkilerinin ortadan kaldırılması ve yeni çalışmaların yapılması konusunda üzerlerine düşeni yapmakla mükellef olduklarını söyledi.
Kentteki binaların tamamının Kocaeli Üniversitesi, Gebze Teknik Üniversitesi ve TÜBİTAK’tan uzmanların yanı sıra sivil toplum kuruluşlarının, odaların ve ilgili temsilcilerin de katkılarıyla hızlı tarama yöntemiyle tarandığını aktaran Büyükakın, “Kentteki 315 bin binanın yaklaşık 161 bini 1999 depremi öncesinde yapılmış. Bunları zemin değerleriyle ve diğer bazı kriterlerle de örtüştürdüğümüzde, kentin tamamında yaklaşık 150 bin bağımsız birimin dönüştürülmesi gerektiğini tespit ettik. Şu anda şehrin 15 farklı noktasında kentsel yenilenme çalışmaları devam ediyor.” diye konuştu.
Bakanlığın devreye aldığı eylem planı kapsamında dönüştürülecek 8 bin bağımsız birim için gelecek günlerde ihaleler yapılıp inşaata başlanacağını bildiren Büyükakın, bunun dışında çeşitli noktalarda imar düzenlemeleri ve rezerv alanlarda yeni inşaatların yapılmasıyla ilgili çalışmaların bulunduğunu belirterek, bunların toplamda 10 yılı alacağı bilgisini verdi.
Büyükakın, Dünya Bankası finansmanıyla yürütülen 0,69 faizli kredi imkanının sınırsız kaynak olmadığına dikkati çekerek, şöyle konuştu:
“0,69 faiz oranıyla bütün konutları dönüştürecek bir havuza sahip değiliz. Dünya Bankasının Türkiye’ye serbest bıraktığı fonun Kocaeli’ye düşen kısmını kullanabiliyoruz. İlgi yüksek, diğer şehirlerle kıyasladığımızda daha hızlı ilerliyoruz çünkü binaların durumu konusundaki ön çalışmaları tamamladık ancak süreç bireysel başvurular üzerinden yürüyor. Bir apartmanda bütün maliklerin ikna olması gerekiyor. Örneğin, 10 daireden 8’i kabul etse bile, kalan 2 dairenin ikna edilmesi gerekiyor. Bu yüzden kentsel dönüşüm öyle kolayca ‘hadi şu binaları yenileyelim.’ denilecek bir iş değil. Dolayısıyla çok hassas bir süreç ama gayret edilirse başarılır.”
“Benim hayalim, ‘Deprem oldu, bina yıkılmadı’ denilen bir şehirde yaşamamız.” diyen Büyükakın, “Bunun için müteahhitlerin, mühendislerin, vatandaşların ve kamu görevlilerinin aynı iradeyi ortaya koyması gerekiyor. İnsanımızın kalitesi ve vizyonu buna yeterli. Sadece güçlü bir irade ve sabır lazım. İnşallah biz de bu süreci güçlü şekilde destekleyerek Kocaeli’yi depreme dirençli hale getireceğiz.” ifadelerini kullandı.
